از تیرگی روابط تا چرخش ابوظبی به سوی تهران
به گزارش UAE فارسی ، درپی روی کار آمدن دولت ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری ایران علی باقری، معاون سیاسی وزیرخارجه ایران در تاریخ سوم آذرماه سال۱۴۰۰ به امارات سفر و با انور قرقاش، مشاور دیپلماتیک رئیس این کشور دیدار و در خصوص روابط دوجانبه و منطقه‌ای گفت‌وگو کرد.
فصلی تازه از روابط دوجانبه ایران و امارات:
سفر شیخ طحنون بن‌زاید آل‌نهیان مشاور امنیت ملی امارات‌متحده‌عربی به ایران در آذر ماه ۱۴۰۰ و دیدار با مقامات ارشد ایران، فصلی تازه از روابط دوجانبه را کلید زد. از این سفر مهم یک‌روزه که نقطه عطفی در روابط ایران و امارات، روابط ایرانی- عربی و روابط منطقه‌ای بود، به‌عنوان بخشی از پروسه تنش‌زدایی تهران و ابوظبی یاد می‌شود
این نخستین سفر رسمی یک مقام بلندپایه ایران به امارات پس از یک دوره تنش در روابط است. کمی بعد در ۱۵ آذرماه همان سال شیخ طحنون بن‌زاید آل‌نهیان مشاور امنیت ملی امارات‌متحده‌عربی و برادر محمد بن‌زاید با سفر به تهران و دیدار با مقامات ارشد ایران، فصلی تازه از روابط دوجانبه را کلید زد. از این سفر مهم یک‌روزه که نقطه عطفی در روابط ایران و امارات، روابط ایرانی- عربی و روابط منطقه‌ای بود، به‌عنوان بخشی از پروسه تنش‌زدایی تهران و ابوظبی یاد می‌شود که از سال۲۰۱۹ در دستورکار مقامات دو طرف قرار گرفت. شیخ طحنون بن‌زاید طی سفر به تهران با علی شمخانی، دبیر شورای‌عالی امنیت ملی ایران و ابراهیم رئیسی دیدار و رایزنی داشت.
«سیف محمد الزعابی» به عنوان سفیر ابوظبی در تهران:
امارات پس از خارج کردن سفیر خود از تهران در ژانویه ۲۰۱۶ و کاهش سطح حضور در ایران به سطح کاردار، مرداد ماه گذشته اعلام کرد که «سیف محمد الزعابی» به عنوان سفیر ابوظبی در تهران وظایف خود را در سفارت این کشور در ایران از سر خواهد گرفت.
امارات در آن زمان اعلام کرد که این تصمیم در جهت کمک به پیشبرد روابط دوجانبه گرفته شده است؛ به گونه‌ای که منافع مشترک دو کشور همسایه و منطقه را تامین کند. تصمیم برای بازگرداندن سفیر امارات به تهران حدود یک ماه پس از تماس تلفنی «حسین امیرعبداللهیان» وزیر امور خارجه ایران و «عبدالله بن زاید» همتای اماراتی وی صورت گرفت که طی آن دوطرف توافق کردند که سفیر امارات در تهران به زودی وظایف خود را از سر بگیرد.
ابوظبی به دنبال بازسازی روابط با ایران:
اوایل تابستان گذشته، شخبوط آل نهیان وزیر مشاور امارات عربی متحده در امور خارجه با بیان اینکه ابوظبی به دنبال بازسازی روابط با ایران است، از آغاز تلاش‌های این کشور در جهت اعزام سفیر به تهران خبر داده بود. ناظران تحولات منطقه معتقدند که عدم سخنرانی سران امارات و عمان در نشست جده در همان زمان، سیاست سکوت در مقابل مواضع ضدایرانی بایدن بوده و به معنای مخالفت ضمنی با این رویکرد بوده است.
ابوظبی منافع تجاری را بر ترس‌های سیاسی خود ارجحیت داد:
شبکه خبری الجزیره نیز در تحلیلی در این خصوص نوشت که به عقیده ناظران، ابوظبی منافع تجاری را بر ترس‌های سیاسی خود ارجحیت داده است. بر اساس آمار رسمی گمرک ایران، امارات در صدر فهرست شرکای تجاری تهران در میان کشورهای همسایه قرار دارد و تعاملات تجاری دو کشور در سال ۱۴۰۱ حدود ۲۲ میلیارد دلار بوده است.
این در حالی است که دیپلماسی اقتصادی و واقعیات جغرافیایی قدرتمندتر و پایدارتر از متغیرهای سیاسی هستند؛ و موفقیت طرف‌های ایرانی و اماراتی در مدیریت چالش‌های موجود در روابط دوجانبه و ارجحیت‌بخشی به منافع اقتصادی نسبت به نگرانی‌های سیاسی افق‌های روشنی در تجارت بین دو کشور خواهد گشود.
تعداد ۵۰۰ هزار ایرانی در امارات ساکن هستند:
از سوی دیگر حضور ۵۰۰ هزار ایرانی در امارات ساکن هستند و حدود ۱۰ هزار شرکت ایرانی نیز در دبی در زمینه های مواد غذایی، آهن، فولاد و الکترونیک وجود دارد و این شرکت‌ها به همراه شرکت‌های مستقر در دبی در سال‌های گذشته نقش برجسته‌ای در دورزدن تحریم‌های آمریکا داشته‌اند و در واقع کاهش مقطعی فعالیت‌های نمایندگی سیاسی این دو همسایه به طور نسبی متاثر از تمایلات سیاسی برخی از کشورهای حوزه خلیج فارس و نگرانی ایران درباره عادی‌سازی کشورهای همسایه با اسرائیل بوده است، اما با این‌حال پس از چندی منافع تجارت با ایران تا حدی برای امارات جذاب بوده است که نه تنها روابط تجاری خود را با تهران هرگز قطع نکرد، بلکه در طی سال‌های اخیر این روند مسیر رو به رشدی را طی کرده است.
تغییرات در رویکرد امارات در موضوعاتی چون سوریه و یمن نیز مشهود است:
چنین تغییراتی در رویکرد امارات در موضوعاتی چون سوریه و یمن نیز مشهود است، چرا که اکنون پس از گذشت قریب به هشت سال از جنگ یمن و صرف میلیاردها دلار هزینه برای سرنگونی دولت قانونی آن، ابوظبی به‌تدریج سعی کرده تا مسیر خود را از متحد راهبردی‌اش در منطقه خلیج فارس یعنی عربستان سعودی جدا کند و پس از عادی‌سازی روابط میان ایران و سعودی به نظر می‌رسد ریاض و ابوظبی در حال ربودن گوی سبقت از یکدیگر برای پایان عملیات نظامی یمن و برقراری صلح با دولت نجات ملی هستند.
در خصوص سوریه نیز، امارات که پیش‌تر یکی از حامیان گروه‌های تکفیری و مخالف دولت بشار اسد در سوریه بود و زمینه را برای خروج این کشور از اتحادیه عرب با همکاری تعدادی دیگر از کشورهای عربی فراهم کرد، پس از ناکامی در سوریه به رغم صرف هزینه‌های هنگفت در این کشور با هدف براندازی نظام بشار اسد، از نخستین کشورهایی است که سفارت خود در دمشق را برای احیا و از سرگیری ارتباط بین سوریه با سایر کشورها، بازگشایی کرد.
روابط سوریه و امارات یک روابط تاریخی است:
با نگاهی به موضع‌گیری‌های مقامات امارات پس از ناامید شدن از تحرکات ضد دمشق، می‌توان به خوبی ردپای عوامل اقتصادی را در این زمینه مشاهده کرد. روابط سوریه و امارات یک روابط تاریخی است و قبل از بحران به وجود آمده در سوریه، امارات متحده عربی روابط دوستانه‌ای با دمشق برقرار کرده بود. ابوظبی پیش از سال ۲۰۱۱، دومین سرمایه‌گذار بزرگ در میان کشورهای عربی در سوریه به ویژه در بخش املاک و مستغلات و گردشگری بود و ارزش کل سرمایه‌گذاری‌های امارات در سوریه در ابتدای ۲۰۱۱، بیش از ۲۰ میلیارد دلار بوده است.
در واقع امارات که همواره سرمایه‌گذاری اقتصادی و سودآوری را بر مواضع سیاسی ترجیح داده است، در خصوص ایران نیز چنین سیاست اقتصادی را اتخاذ کرده است. دلایلی نظیر ساختار نظام فدرالی امارات و وابستگی متقابل اقتصادی میان تهران و ابوظبی موجب شده است که روابط پرفراز و نشیب میان این دوهمسایه با وجود تعارض منافع و مواضع در خصوص موضوعات منطقه‌ای و بین‌المللی هم چون تعارضات بر سر برقراری رابطه با اسرائیل، پیمان ابراهیم و جزایر سه گانه ایرانی هرگز قطع نشود.